Bilgi Notu

İLGİ: ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ YÖNETMELİĞİNDE

YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERE DAİR YÖNETMELİK HAKKINDA

KONU : Alışveriş Merkezleri Yönetmeliğinde Yapılan Değişikliğe Dair Yönetmelik hakkında bilgi verilmesi maksadı ile tanzim edilmiştir.

‘’Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 18 Ağustos 2022 tarihli ve 31297 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

ÖZETLE

 Alışveriş Merkezleri Hakkındaki Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan “Gümrük Bakanlığı’’ ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. Bu yönetmeliğin yürütülmesinde artık sadece Ticaret Bakanlığı yetkili olacaktır.

 Ortak gelir, ortak gider ve yönetim gideri kavramlarının tanımı düzenleme altına alınmış ve ortak gider katılım paylarının tahsilat amacı dışında kullanılamayacağı düzenlenmiştir.

 Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden reklam, pazarlama ve danışmanlık giderleri gibi ortak gider niteliğini haiz olmayan giderler ile belgelendirilmeyen giderler için herhangi bir bedel tahsil edilemeyeceği düzenlenmiştir.

 Ortak gider katılım payının Türk Lirası üzerinden hesaplanarak ödeneceği düzenlenmiştir.

 Ortak gelir ve gider raporunun içermesi gereken asgari hususlar belirlenmiştir.

 Alışveriş merkezinin ortak giderleri için işletmelerden avans alınması halinde avans mahsup işlemleri için öngörülen süre avansın ait olduğu yılın sonundan, o yılı izleyen şubat ayı sonuna çekilmiştir.

 Alışveriş merkezi yönetiminin avans, ortak gelir ve gider hesaplama ve raporlama işlemleri ile ortak gider paylaşımına ilişkin diğer işlemlerinin ilgili Yönetmelik maddesine uygunluğunun, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşunca denetlenerek rapora bağlanacağı düzenlenmiştir. Bu rapor, her yıl temmuz ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderilecektir. Bağımsız denetim sürecine ilişkin giderler ise AVM kiracılarından tahsil edilemeyecektir.

 Geçici madde 2’ye göre, bu maddenin yayımı tarihinden önce kurulan sözleşme hükümleri sözleşme süresince geçerli kabul edileceğinden, reklam, pazarlama ve

2

danışmanlık gibi giderler için perakende işletmelerden katılım payı talep edilebilmesine imkân sağlayan hükümlerin varlığı halinde sözleşmenin yenilenmesi ya da süresinin uzatılmış sayılması haline kadar söz konusu giderler için katılım payı tahsil edilmeye devam edilebilecektir.

Yönetmelikte yapılan değişiklikler ile birlikte;

1) 26/2/2016 tarihli ve 29636 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının bendinde yer alan “Gümrük ve” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

2) Yönetmeliğin “Tanımlar” maddesine; “Ortak Gelir”, “Ortak Gider” ve “Yönetim Gideri” tanımları eklenmiştir:

Ortak gelir: Ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, atm ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile 11 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında tahsil edilen avanslardan elde edilen her türlü gelir,

Ortak gider: Ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım, güvenlik, temizlik ve sağlık giderleri gibi alışveriş merkezinin aynına ilişkin olmayan ortak kullanım alanı giderleri ile yönetim gideri,

Yönetim gideri: Alışveriş merkezinde “fiilen” çalışan “bordrolu” “yönetim personelinin” göreviyle ilgili giderleri

olarak tanımlanmıştır.

3) Yönetmeliğin 11. maddesinin 2. fıkrasında yapılan değişiklik ile birlikte;

Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden reklam, pazarlama ve danışmanlık giderleri gibi ortak gider niteliğini haiz olmayan giderler ile belgelendirilmeyen giderler için herhangi bir bedel tahsil edilemeyeceği kararlaştırılmıştır.

Yönetmelik hükmünün değişiklik öncesi halinde, tarafların sözleşme ile aksini kararlaştırabilmesi mümkün iken; yapılan değişiklik ile birlikte, ortak gider niteliğini haiz olmayan reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderlerin, perakende işletmelerden talep edilemeyeceği kesin olarak hüküm altına alınmıştır. 3

Söz konusu hükmün, kural olarak, maddenin yayımlandığı tarih olan 18.08.2022 tarihinden önce akdedilen ve reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için perakende işletmelerden katılım payı talep edilebilmesine imkan sağlayan sözleşmeler bakımından, sözleşme süresince uygulanmayacağı belirtilmekle beraber; sözleşme süresinin sona ermesinden önce veya sonra, sözleşmenin yenilenmesi ya da süresinin uzatılmış sayılması hallerinde, anılan değişiklik hükmü uygulanacak ve söz konusu giderler için katılım payı talep edilemeyecektir. Sözleşme süresi devam eden sözleşmeler bakımından; perakende işletmelerce ödenmesi gereken katılım payları, bu işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranlanmasıyla hesaplanacaktır.

Perakende işletmelerden yönetim gideri olarak yalnızca, alışveriş merkezinde “fiilen” ve “bordrolu” olarak çalışan yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler için katılım payı tahsil edilebilecektir. Ancak bu maddenin yayımı tarihinden önce kurulan ve sözleşmenin yenilemesi/sürenin uzamış sayılması hallerinin söz konusu olmadığı sözleşmeler bakımından, sözleşmede “yönetim gideri” alt kalemleri ayrıca belirtilmedikçe perakende işletmelerden yönetim gideri olarak yalnızca alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler için bu işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranlanmasıyla hesaplanacak olan katılım payı tahsil edilebilecektir.

4) Yönetmeliğin 11. Maddesinde düzenlenen 6. fıkra ile;

Her yıl bir önceki takvim yılına ilişkin “ortak gelir ve gider raporu” hazırlanarak nisan ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderileceği ve raporda asgari olarak aşağıdaki hususların yer alacağı düzenlenmiştir:

1. a) Alışveriş merkezinin adı ve iletişim bilgileri ile rapor dönemi.
2. b) Alışveriş merkezi maliki ve yönetiminin ad, unvan ve iletişim bilgileri ile vergi dairesi ve vergi numarası.
3. c) Alışveriş merkezinin satış alanı.
4. d) Büyük mağaza sayısı ile boş ve dolu olanlar belirtilmek suretiyle iş yeri sayısı ve bu iş yerlerinin satış alanları.
5. e) Ortak kullanım alanlarının niteliği ve sayısı ile bu alanların ayrı ayrı ve toplam büyüklükleri.
6. f) Tür ve tutarları ayrı ayrı belirtilmek suretiyle ortak gelir ve giderler. g) Birim satış alanına düşen ortak gider tutarı. 4

1. h) Ortak gider katılım payı dağıtımına esas ortak gider tutarı, perakende işletmeler tarafından karşılanan ortak gider tutarı ve boş iş yerleri ile perakende işletmeler adına malik tarafından karşılanan ortak gider tutarları.
2. i) Alışveriş merkezi içindeki her bir perakende işletmenin adı, unvanı, satış alanı, hesaplanan ortak gider katılım payı, malik tarafından karşılanan katılım payı ile bu işletmelerden alınan avans ve yapılan mahsup işlemi neticesinde işletmelerce ödenen veya işletmelere iade edilen tutarları gösteren ortak gider katılım payı tablosu.
3. j) Elektrik, su, doğalgaz gibi ortak giderlere ilişkin sayaçları numaralarıyla birlikte gösteren sayaç düzen krokisi.
4. k) Yönetmelikte yapılan değişikliklerin yayımlandığı tarihten önce akdedilen sözleşmeler bakımından, perakende işletmelerden reklam, pazarlama, danışmanlık ve yönetim giderleri için katılım payı tahsil edilmesi durumunda, gider paylaşım işlemlerinin Yönetmeliğe uygunluğu.

5) Yönetmeliğin 11. maddesine eklenen 7. fıkra ile;

Alışveriş merkezi yönetiminin avans, ortak gelir ve gider hesaplama ve raporlama işlemleri ile ortak gider paylaşımına ilişkin diğer işlemlerinin uygunluğunun denetleneceği öngörülmüştür.

özetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu” tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşunca denetlenerek rapora uruluşunun hazırlayacağı yönetmeliğe aykırı uygulamaların ayrı ayrı ve ayrıntılı olarak belirtildiği raporun, her yıl temmuz ayı sonuna giderinin, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden tahsil edilemeyeceği, düzenlenmiştir.

6) Yönetmeliğin 11. maddesinin 8. fıkrasında yapılan değişiklik ile birlikte;

Ortak gider katılım payları tahsilat amacı dışında kullanılamayacaktır. Ortak gelirler, tahsil edildikleri yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılacak olup bir takvim yılındaki ortak gelir tahsilatının ortak gider toplamından fazla olması durumunda ise, ortak gider toplamını aşan kısmın, bir sonraki yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılacağı hüküm altına alınmıştır. 5

Hazırlayanlar :

Av. Arb. Tülay KAÇMAZ ŞAHİN L.L.M. & Stj. Av. Nazlı AKDEMİR